Vanwege de vele ontwikkelingen in de landbouw en vanwege stikstof wilden zij (samen met een aantal niet-GroenLinksers) met boeren uit onze gemeente in gesprek gaan en van hen horen hoe het met ze gaat, waar ze tegenaan lopen en waar ze hulp bij kunnen gebruiken.
Op bezoek en in gesprek
Het doel van deze dag was om een actueel beeld te krijgen van boeren in onze polder, vanuit verschillende hoeken. En voor de raadsleden om te kijken hoe zij de informatie mee kunnen nemen naar hun rol in de gemeenteraad. Naast de bezoeken aan twee bedrijven, waren er boeren van zeven andere bedrijven mee om ook hun verhalen en meningen te geven. Zo konden de aanwezigen verschillende verhalen horen en ideeën met elkaar uitwisselen.
Biologisch bedrijf met coöperatieve grond
Het biologische bedrijf De Biesterhof van Howard Koster en Claudia Rudorf (Land van Ons) in Millingen stond als eerste op het programma. Deze beginnende biologische onderneming pacht de grond van ‘Land van Ons’, een coöperatie die zich inzet voor herstel van landschap en biodiversiteit. Op dit moment werken ze aan een toekomstplan met een diversiteit aan producten en activiteiten, elk met een eigen groep van medewerkers met specialistische kennis (boomgaard, moestuin, tuinderij, (klein)vee). Daarnaast hebben ze steun van vrijwilligers voor bijvoorbeeld het aanplanten van hagen, heggen en struwelen. Hun visie is te groeien naar een duurzame wijze van voedselproductie in een gezonde leefomgeving.
Diverse interessante inzichten kwamen uit dit bezoek. Zoals het belang van samenwerking met boeren in de omgeving; elkaar helpen en kennis uitwisselen. Ook het feit dat er geen blauwdruk kan zijn voor de toekomst van alle boeren. Plannen kunnen voor elk bedrijf anders zijn. Ten slotte betaalbaarheid van de producten tegenover voldoende inkomsten voor de boer. Daarbij zou je kunnen denken aan ‘Sociaal beprijzen’, dus lagere tarieven voor mensen met een kleinere portemonnee. En aan combinaties van landbouw en verwerking tot producten met hogere marges, zoals kaas en bier, eventueel samen met horeca.
Gangbare melkveehouderij in Kekerdom
De melkveehouderij van Aloys Wilmsen in Kekerdom stond daarna op het programma. Een bedrijf dat eind negentiende eeuw begon als gemengd bedrijf, maar al decennia een melkveehouderij is, geleid door de eisen vanuit de overheden. Het bedrijf draait al voor een groot deel volgens de principes van kringlooplandbouw: veel van het voer voor het vee wordt geteeld op eigen grond en mest wordt uitgereden op eigen grond.
Met Aloys spraken we over de kloof die veel boeren ervaren tussen hen en burgers, door een verschil in kennis. Bijvoorbeeld over de administratieve lasten en onbedoelde neveneffecten van overheidsbeleid. Regelgeving en controles hebben soms averechtse effecten. Zo werd verteld dat de nu zo gewenste hagen uit het landschap verdwenen zijn door te strikte meting van de oppervlakte van het land.
De relaties met de (plaatselijke) overheid zijn overigens niet alleen negatief. Cruciaal voor Aloys was bijvoorbeeld de intensieve samenwerking met de gemeente over de optimale toepassing van regelgeving en subsidiemogelijkheden in zijn situatie.
Een actuele uitdaging is de ligging van de boerderij, vlakbij het dorp en een Natura 2000 gebied en de wijzigingen in de derogatie-regelingen. Maar hij staat open voor veranderingen en gezamenlijk overleg.
Kippen en melkveehouderij
Deze dag zouden we ook een bezoek hebben gebracht aan Kippenfarm en melkveehouderij Coerwinkel in Millingen, die wordt gerund door vader en zoon Coerwinkel. Helaas konden we vanwege de vogelgriep geen bezoek brengen, om te voorkomen dat wij onbedoeld het virus mee naar binnen zouden nemen. Zoon Tom heeft ons wel van alles verteld over de voordelen en uitdagingen van een bedrijf dat zich richt op twee producten: melk en eieren. Door de diversiteit is het bedrijf stabieler bij bijvoorbeeld een uitbraak van vogelgriep. Maar het betekent ook dat je meer werk te verdelen hebt, omdat het diverse zorg voor de dieren en producten met zich meebrengt.
In gesprek gaan en blijven
Na afloop van de rondleidingen zijn we in groepjes uiteen gegaan om, zittend op strobalen in de koeienstal, samen het gesprek te voeren. In het ene groepje ging dat over biologische en natuurinclusieve landbouw. Bij andere over zorgen over de opvolging; over land verhuren voor zonneparken of zelfs over emigreren als optie. Overeenstemming bestond er over de wens naar een visie op de toekomst van de landbouw en het buitengebied in Nederland, want ‘iedereen trekt aan de grond’. Ook ‘omdenken’ werd genoemd: het kijken naar heel andere invullingen van het boerenbedrijf. In ieder geval is perspectief noodzakelijk en meer lokale productie en consumptie. Alle aanwezigen waardeerden het enorm om op deze wijze met elkaar in gesprek te gaan en zouden het erg op prijs stellen wanneer binnen onze gemeente vanuit politiek, bestuur en ambtenaren het gesprek op gang blijft om samen te werken aan een toekomstperspectief. Iets waartoe GroenLinks al meerdere keren in moties heeft opgeroepen.
“Ik wist niet dat boeren zo leuk waren”, riep één van de GroenLinksers na afloop. Waarop een van de boeren antwoordde “en omgekeerd geldt dat natuurlijk ook”!
Lees hier meer over Land van Ons, en de Biesterhof
